ભારત-અમેરિકા સંબંધો હાલમાં દાયકાઓના નીચલા સ્તરે છે. અમેરિકા ભારતના કૃષિ અને ડેરી ક્ષેત્રમાં વધુ વેપારી તકો ઇચ્છે છે, જ્યારે ભારતે ખેડૂતોના હિતોનું રક્ષણ કરવાની સ્પષ્ટ વાત કરી છે. આ ટેરિફ અને વાટાઘાટોની મુલતવીથી બંને દેશો વચ્ચેના વેપારી સંબંધોમાં તણાવ વધવાની શક્યતા છે.
વાણિજ્ય મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, એપ્રિલ-જુલાઈ 2025માં ભારતની અમેરિકામાં નિકાસ 21.64% વધીને 33.53 બિલિયન ડોલર અને આયાત 12.33% વધીને 17.41 બિલિયન ડોલર થઈ. બંને દેશો 2030 સુધીમાં દ્વિપક્ષીય વેપારને 500 બિલિયન ડોલર સુધી લઈ જવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે, પરંતુ ટેરિફ અને વાટાઘાટોની મુલતવીથી આ લક્ષ્ય પડકારજનક બન્યું છે.
ભારતે અમેરિકાના ટેરિફને "અન્યાયી" ગણાવ્યા છે અને રાષ્ટ્રીય હિતોનું રક્ષણ કરવા પગલાં લેવાની વાત કરી છે. કેટલાક સૂત્રો સૂચવે છે કે ભારત અમેરિકન ઉત્પાદનો પર જવાબી ટેરિફ લાદવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે, જે વેપારી યુદ્ધને વધુ તીવ્ર કરી શકે છે.
આ સ્થિતિ ભારતની ઊર્જા રણનીતિ અને રશિયા સાથેના સંબંધોને પણ પ્રભાવિત કરી શકે છે, કારણ કે ભારત રશિયાથી લગભગ 35-40% તેલ આયાત કરે છે. ટ્રમ્પનો દાવો કે ભારતે રશિયન તેલ ખરીદી બંધ કરી છે તે ખોટો હોવાનું ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે, કારણ કે જુલાઈ-ઓગસ્ટ 2025માં રશિયાથી તેલ આયાત વધીને 20 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ છે.
આગામી દિવસોમાં ટ્રમ્પ-પુતિન મુલાકાતના પરિણામો અને ભારતની જવાબી નીતિ પર નજર રહેશે.
