ગુજરાતના ભાવનગર જિલ્લામાં, મહુવાથી વરતેજ ખાતે ઇમામ કુવા સુધીની શિયા ખોજા મુસ્લિમ સમાજની પગપાળા યાત્રા એક અનોખો ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક પ્રસંગ છે. આ યાત્રા ઇરાકના નજફથી કરબલા સુધી ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ના ચાલીસમાના દિવસે યોજાતી પવિત્ર અરબાઈન (ચેહલ્લુમ) યાત્રાનું અનુસરણ કરે છે. હજારો શિયા ભાવિકો દર વર્ષે આ પગપાળા માર્ચમાં ભાગ લઈ, ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ની શહાદતની યાદમાં શ્રદ્ધાંજલિ અર્પે છે.
ચાલીસમાનું ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ
ચાલીસમુ, જેને અરબાઈન અથવા ચેહલ્લુમ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ની શહાદતના 40 દિવસ પછી મનાવવા માં આવે છે. ઇસ્લામના ઇતિહાસમાં, 680 ઈ.સ.માં, હિજરી સન 61ના મોહરમ મહિનાની 10મી તારીખે (આશૂરા), ઇમામ હુસેન (અ.સ.), પયગંબર મુહમ્મદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના નવાસા, કરબલાના મેદાનમાં યઝીદની સેના એ શહીદ કર્યા હતા. આ ઘટના શિયા મુસ્લિમો માટે ન્યાય, સત્ય અને બલિદાનનું પ્રતીક બની છે. ચાલીસમુ એ એવો પ્રસંગ છે જ્યારે ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ના પરિવારજનો અને અનુયાયીઓ, જેઓ કરબલાના યુદ્ધ પછી કેદ કરવામા આવ્યા હતા અને તેઓને કરબલા થી કુફા અને કુફા થી શામ આજનુ સીરિયા દમાસ્કસ મા કેદ રાખવા મા આવ્યા હતા જેમની કેદ માથી મુક્ત કરવામા આવ્યા ત્યારે તેઓ પોતાનુ મુળ વતન મદીના જઇ રહ્યા હતા ત્યારે તેઓ કરબલા આવ્યા હતા. આ દિવસે તેઓએ ઇમામ હુસેન (અ.સ.) અને તેમના સાથીઓની કબરોની ઝિયારત કરી હતી. આ ઘટનાની યાદમાં, શિયા સમાજ દ્વારા દર વર્ષે નજફથી કરબલા સુધી લાખો ભાવિકો પગપાળા યાત્રા કરે છે, જે આજે વિશ્વની સૌથી મોટી ધાર્મિક યાત્રાઓમાંની એક ગણાય છે.
મહુવાથી વરતેજ: ગુજરાતની અરબાઈન યાત્રા
ગુજરાતના મહુવાથી ભાવનગરના વરતેજ ખાતે ઇમામ કુવા સુધીની પગપાળા યાત્રા ઇરાકની અરબાઈન યાત્રાનું સ્થાનિક સ્વરૂપ છે. આ યાત્રા શિયા ખોજા મુસ્લિમ સમાજ દ્વારા આયોજિત કરવામાં આવે છે, જેમાં હજારો ભાવિકો ભાગ લે છે. મહુવા, ભાવનગર જિલ્લાનો એક મહત્વનો તાલુકો, ખંભાતના અખાતના કાંઠે આવેલું છે અને ધાર્મિક તેમજ આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ શહેર છે.
આ યાત્રા દરમિયાન, ભાવિકો મહુવાથી વરતેજ સુધી લગભગ 90 કિલોમીટરનું અંતર પગપાળા કાપે છે. આ યાત્રા ચાલીસમાના દિવસે યોજાય છે, જે મોહરમના 40 દિવસ પછી આવે છે. ભાવિકો કાળા વસ્ત્રો પહેરી, ઝંડા અને નિશાન લઈને, ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ની શહાદતની યાદમાં શોકગીતો (નોહા) અને મરસિયા અને માતમ કરતા ચાલે છે. યાત્રાનો અંતિમ બિંદુ વરતેજ ખાતે ઇમામ કુવા છે, જે શિયા સમાજ માટે એક પવિત્ર સ્થળ ગણાય છે.
યાત્રાની વિશેષતાઓ
આ યાત્રા શિયા ભાવિકો માટે ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ના બલિદાન અને તેમના સંદેશને યાદ કરવાનો એક માધ્યમ છે. ભાવિકો આ યાત્રા દરમિયાન શોક અને શ્રદ્ધાની ભાવના સાથે એકબીજા સાથે જોડાય છે.
શિયા ખોજા સમાજ આ યાત્રાનું આયોજન ખૂબ જ શિસ્તબદ્ધ રીતે કરે છે. રસ્તામાં ભાવિકો માટે પાણી, ખાદ્યપદાર્થો અને આરામની સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે.
આ યાત્રા ગુજરાતના સ્થાનિક સંસ્કૃતિ અને ધાર્મિક સૌહાર્દનું પ્રતીક છે. રસ્તામાં અન્ય સમાજના લોકો પણ ભાવિકોનું સ્વાગત કરે છે અને સેવા આપે છે.
શારીરિક અને માનસિક શક્તિ
90 કિલોમીટરનું પગપાળા અંતર કાપવું એ શારીરિક અને માનસિક શક્તિનો પરીક્ષણ છે. ભાવિકો આ યાત્રાને શ્રદ્ધા અને સમર્પણના પ્રતીક તરીકે જુએ છે.
ચાલીસમાનું સામાજિક અને આધ્યાત્મિક પરિમાણ
ચાલીસમુ એ માત્ર શોકનો પ્રસંગ નથી, પરંતુ તે ન્યાય, સત્ય અને માનવતા માટે લડવાના ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ના સંદેશને યાદ કરવાનો પણ પ્રસંગ છે. આ યાત્રા શિયા સમાજને એકજૂટ કરે છે અને સમાજમાં એકતા, ભાઈચારો અને સેવાની ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપે છે. ગુજરાતમાં, ખાસ કરીને મહુવા અને ભાવનગર જેવા વિસ્તારોમાં, આ યાત્રા સ્થાનિક શિયા સમાજની ધાર્મિક ઓળખને મજબૂત કરે છે.
આધુનિક સમયમાં યાત્રાનું મહત્વ
આજના આધુનિક યુગમાં, જ્યારે ટેકનોલોજી અને આધુનિકતા જીવનનો હિસ્સો બની ગઈ છે, ત્યારે પણ આ યાત્રા ભાવિકો માટે એક આધ્યાત્મિક અનુભવ છે. સોશિયલ મીડિયા અને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ્સ દ્વારા આ યાત્રાની જાણકારી વિશ્વભરમાં ફેલાય છે, જે શિયા સમાજની એકતા અને ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ના સંદેશને વધુ વ્યાપક બનાવે છે.
મહુવાથી વરતેજ ઇમામ કુવા સુધીની પગપાળા યાત્રા એ શિયા ખોજા મુસ્લિમ સમાજની શ્રદ્ધા, સમર્પણ અને એકતાનું પ્રતીક છે. ઇરાકની નજફથી કરબલા સુધીની અરબાઈન યાત્રાનું અનુસરણ કરતી આ યાત્રા ઇમામ હુસેન (અ.સ.)ના બલિદાન અને માનવતાના સંદેશને જીવંત રાખે છે. ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં આ યાત્રા ધાર્મિક સૌહાર્દ અને સામાજિક એકતાનું ઉદાહરણ બની રહે છે. આ યાત્રા દરમિયાન ભાવિકોનો ઉત્સાહ, શ્રદ્ધા અને સમર્પણ દરેક માટે પ્રેરણાદાયી છે.
સજ્જાદ અલી નાયાણી
