આંદોલનનું કારણ
પશુપાલકોનો આક્ષેપ છે કે સાબર ડેરી દ્વારા દૂધના ભાવફેરમાં ન્યાયી ચુકવણી નથી કરવામાં આવતી. દર વર્ષે 15-16 ટકા ભાવફેર આપતી ડેરીએ ગત વર્ષે 9 ટકા અને ચાલુ વર્ષે માત્ર 6 ટકા ભાવફેર આપ્યો, જે પશુપાલકોને અપમાનજનક લાગ્યું. તેઓ 20-25 ટકા ભાવફેરની માગણી કરી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત, ડેરીના હોદ્દેદારો પશુપાલકોની વાત સાંભળવાને બદલે જબરદસ્તી અટકાવવાનો પ્રયાસ કરે છે, એવો આરોપ પણ લગાવવામાં આવ્યો છે.
વિરોધનું ઉગ્ર સ્વરૂપ
14 જુલાઈએ હિંમતનગર ખાતે સાબર ડેરીના મુખ્ય ગેટ પર હજારો પશુપાલકો એકઠા થયા અને નારેબાજી શરૂ કરી. જ્યારે તેઓ ડેરીમાં પ્રવેશવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે પોલીસે બળપ્રયોગ કર્યો, જેમાં ટીયર ગેસના સેલ છોડવામાં આવ્યા અને હળવો લાઠીચાર્જ પણ કરવામાં આવ્યો. આ ઘટનામાં એક પશુપાલકનું મોત થયું, જેણે વિરોધને વધુ ઉગ્ર બનાવ્યો.
દૂધનો વ્યય અને ગાયોનું ધૂસણ
આંદોલનના ભાગરૂપે પશુપાલકોએ દૂધના ટેન્કરો રોકીને તેના વાલ્વ ખોલી દીધા, જેના કારણે રસ્તાઓ પર દૂધની નદીઓ વહેવા લાગી. તલોદના પુંસરી ગામ નજીક આવું જ એક દૃશ્ય જોવા મળ્યું, જ્યાં મહિલાઓએ પણ છાજિયાં લઈને વિરોધમાં ભાગ લીધો. આ ઉપરાંત, ગાયોને ડેરીના પરિસરમાં ધૂસાડીને પશુપાલકોએ પોતાનો આક્રોશ વ્યક્ત કર્યો. આ ઘટનાએ ડેરીના દૂધ સંગ્રહ અને વિતરણ પર ગંભીર અસર કરી છે, કારણ કે જિલ્લાની તમામ દૂધ મંડળીઓમાં દૂધ ભરાવો બંધ થઈ ગયો છે.
પોલીસ અને રાજકીય પ્રતિક્રિયા
આ ઉગ્ર વિરોધ દરમિયાન પોલીસ અને પશુપાલકો વચ્ચે ઘર્ષણ થયું, જેમાં 47 લોકોની અટકાયત કરવામાં આવી અને 1000થી વધુ લોકો સામે ફરિયાદ નોંધાઈ, જેમાં પૂર્વ ધારાસભ્ય જશુ પટેલનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ ઘટનાએ રાજકીય ગરમાવો પણ લાવ્યો, જેમાં આમ આદમી પાર્ટીએ ભાજપ સરકાર પર આક્ષેપ કર્યો કે પોલીસ દ્વારા પશુપાલકો પર અત્યાચાર કરવામાં આવ્યો.
સરકાર અને ડેરીની સ્થિતિ
ગુજરાત સરકારે આ મામલે ગંભીરતા દાખવી છે. મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે રસ્તાઓની મરામતની સાથે આ મુદ્દે પણ ધ્યાન આપવાનું શરૂ કર્યું છે. સાબર ડેરીના ચેરમેને પશુપાલકોને વિરોધ ન કરવા અને નુકસાન ન પહોંચાડવા અપીલ કરી છે, સાથે જ યોગ્ય ભાવ ચૂકવવાની ખાતરી આપી છે. જોકે, પશુપાલકોએ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી તેમની માગણીઓ પૂરી નહીં થાય, ત્યાં સુધી દૂધ મંડળીઓ બંધ રહેશે.
ઐતિહાસિક સંદર્ભ
પશુપાલકોએ આ આંદોલનને ભગવાન કૃષ્ણના જીવન સાથે સરખાવ્યું, જેઓ કંસના રાજમાં દૂધ, દહીં અને માખણની લૂંટ અટકાવતા હતા. તેવી જ રીતે, પશુપાલકોનું કહેવું છે કે તેઓ પોતાના હક માટે લડી રહ્યા છે અને ડેરીની મનમાની સામે અવાજ ઉઠાવી રહ્યા છે.
સાબર ડેરીનો આ વિવાદ ગુજરાતના ડેરી ઉદ્યોગ અને પશુપાલકોના જીવન પર ઊંડી અસર કરી રહ્યો છે. આ આંદોલનથી ડેરીની કામગીરી ખોરવાઈ છે અને પશુપાલકોની એકતા દેખાઈ રહી છે. હવે સરકાર અને ડેરી વહીવટી તંત્ર આ મુદ્દે કેવી રીતે પગલાં લે છે, તેના પર સૌની નજર છે.
