પહલગામમાં થયેલા આતંકી હુમલા પછી પાકિસ્તાન પર ભારતની કાર્યવાહીનો વિરોધ કરનારા તુર્કી સામે લોકો અને વેપારીઓનો ગુસ્સો વધી રહ્યો છે. સોશિયલ મીડિયા અને જનતા વચ્ચે આ મુદ્દે ભારે રોષ છે કે પાકિસ્તાનએ ભારત સાથેના યુદ્ધમાં તુર્કીના હથિયારોનો ઉપયોગ કર્યો હતો. તુર્કી સાથે વેપાર બંધ કરવાની અને તેના માલનો બહિષ્કાર કરવાની માંગ દેશભરમાંથી ઉઠી રહી છે. આ પરિસ્થિતિમાં, લોકોના મનમાં સવાલ ઉઠે છે કે તુર્કી સાથે આપણો કેટલો મોટો વેપાર છે અને બંને દેશો એકબીજાથી શું ખરીદે અને વેચે છે.
ભારત સરકારના ટ્રેડ ડેટા મુજબ, ભારત અને તુર્કી એકબીજાથી ઘણા જરૂરી સામાન ખરીદે છે. સૌથી ચોંકાવનારી વાત એ છે કે પાકિસ્તાન જ નહીં, ભારત પણ તુર્કીથી હથિયારો ખરીદે છે. આ ઉપરાંત, બંને દેશો કેમિકલ, ઇલેક્ટ્રોનિક સામાન અને કપડાંનો આયાત-નિર્યાત કરે છે. તુર્કીના પર્યટનમાં પણ ભારતનો હિસ્સો સતત વધી રહ્યો છે. વર્ષ 2024માં તુર્કી જનાર પર્યટકોમાં બીજા નંબર પર ભારતીયો હતા.
બંને દેશો વચ્ચે કેટલો વેપાર છે- ભારતના વેપાર આંકડા મુજબ, એપ્રિલ 2024થી ફેબ્રુઆરી 2025 સુધીમાં, ભારતે તુર્કીને 5.2 અબજ ડોલર (લગભગ 45 હજાર કરોડ રૂપિયા)નો માલ નિકાસ કર્યો છે. 2023-24માં આ આંકડો 6.65 અબજ ડોલર હતો. જોકે, નિકાસનો આ આંકડો ભારતના કુલ નિકાસનો માત્ર 1.5 ટકા છે. આયાતની વાત કરીએ તો, તુર્કીથી ભારતે એપ્રિલ 2024થી ફેબ્રુઆરી 2025 સુધીમાં 2.84 અબજ ડોલર (લગભગ 24.4 હજાર કરોડ રૂપિયા)નો માલ આયાત કર્યો હતો, જે ભારતના કુલ આયાતનો માત્ર 0.5 ટકા છે.
તુર્કી આપણાથી શું ખરીદે છે- તુર્કી સૌથી વધુ ખરીદી કપડાં, એપેરલ, કોટન યાર્ન, એન્જિનિયરિંગ સામાન, કેમિકલ અને ઇલેક્ટ્રોનિક સામાનની કરે છે. સૌથી વધુ માંગ ભારતીય કોટન યાર્ન, કપડાં અને રેડીમેડ કપડાંની છે. આ ઉપરાંત ખનિજ તેલ અને ઇંધણની પણ તુર્કીમાં મોટી માંગ છે. એલ્યુમિનિયમ પ્રોડક્ટ, ઓટો કમ્પોનન્ટ અને ઇલેક્ટ્રિકલ મશીનરીનો મોટાભાગનો નિકાસ ભારત જ તુર્કીને કરે છે. એરક્રાફ્ટ અને તેના પાર્ટ્સ, ટેલિકોમ ઉપકરણો, ઇલેક્ટ્રિક મશીનરી અને તેના ઉપકરણો, કાર્બનિક અને અકાર્બનિક રસાયણોનો પણ તુર્કી ઘણો આયાત કરે છે. ખાવા-પીવાના સામાનમાં ખનિજ તેલ, ચોખા, ચા પત્તી, કૉફી અને મસાલા માટે તુર્કી આપણા પર જ નિર્ભર છે. પ્લાસ્ટિક, રબર અને દવાઓનો પણ તુર્કી મોટો ખરીદદાર છે.
આપણે તુર્કીથી શું મંગાવીએ છીએ- ભારતનો સૌથી વધુ આયાત માર્બલનો થાય છે. આ ઉપરાંત કુલ આયાતમાં લગભગ 86 કરોડ રૂપિયાના સફરજનનો સમાવેશ થાય છે. ભારત સોનું, શાકભાજી, ચૂનો અને સિમેન્ટ માટે પણ તુર્કી સાથે વેપાર કરે છે. 2023-24માં, ભારતે 1.81 કરોડ ડોલર (લગભગ 155 કરોડ રૂપિયા)નું ખનિજ તેલ આયાત કર્યું હતું. આ ઉપરાંત કેમિકલ, મોતી, આયર્ન અને સ્ટીલની ખરીદી પણ આપણે તુર્કીથી મગાવીએ કરીએ છીએ.
પર્યટનમાં મોટો ફાળો- ભારત અને તુર્કી વચ્ચે વેપાર સિવાય પર્યટનનો ફાળો પણ વધતો જાય છે. વર્ષ 2024માં તુર્કી જનાર પર્યટકોમાં ભારતીયો બીજા નંબર પર હતા. આ દરમિયાન લગભગ 3 લાખ ભારતીય પર્યટકો તુર્કી પહોંચ્યા અને દરેક પર્યટકે સરેરાશ 1.20 લાખ રૂપિયા ખર્ચ્યા. આથી તુર્કીના પર્યટન ઉદ્યોગને 4 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની કમાણી થઈ. જોકે, પાકિસ્તાન સાથેના વિવાદમાં તુર્કી કૂદ્યા પછી તુર્કીની બુકિંગ રદ થવાનું પ્રમાણ પણ વધી રહ્યું છે. હજારોની સંખ્યામાં પર્યટકોએ પોતાની બુકિંગ રદ કરાવી છે.
