કારણોની વિગતવાર માહિતી ભાણવડ ગુજરાતના ઉત્તર-પશ્ચિમ વિસ્તારમાં આવેલું છે, જે સીસ્મિક ઝોન-3માં આવે છે અને તેમાં કચ્છના ભૂકંપીય વિસ્તારથી નજીક છે. અહીંના ભેદી ધડાકાઓના મુખ્ય કારણો આ પ્રમાણે છે: -
સ્થાનિક ભૂ-રચના
જમીન હેઠળની ફોલ્ટ લાઇન્સ (fault lines) અને પથ્થરોની હલનચલનને કારણે નાના આંચકાઓ થાય છે. આ વિસ્તારમાં જમીનની પડદારી (porous soil) અને પાણીના સ્તરમાં ફેરફારથી દબાણ વધે છે, જે ધડાકા જેવો અવાજ અને ધ્રૂજારી પેદા કરે છે. -
વાતાવરણીય પરિબળો
સપ્ટેમ્બરમાં વધુ વરસાદ પડવાથી જમીન ભીની થાય છે, જેમાંથી ગેસનું ઉત્સર્જન (gas release) અથવા જમીનનું સંકોચન (soil contraction) થાય છે. આનાથી ભેદી અવાજો થાય છે, જે ભૂકંપ જેવા લાગે છે. -
અન્ય શક્યતાઓ
કેટલાક કિસ્સામાં ભૂગર્ભ ગેસ અથવા ભૂગર્ભ પાણીના દબાણને કારણે પણ આવું થઈ શકે છે, પરંતુ મોટા ભૂકંપનું કોઈ સંકેત નથી. આ ઘટનાઓ 2.3 રિક્ટરની તીવ્રતા સુધીના છે અને મોટેભાગે રાત્રે અથવા સાંજે અનુભવાય છે, જેમાંથી મહિલાઓ અને બાળકોમાં વધુ ભયનો માહોલ છે.
ગાંધીનગરની ISR ટીમને શું જાણવા મળ્યું? લોકોની ફરિયાદો પર દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાના અધિકારીઓએ ગાંધીનગરમાં આવેલી
ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સિસ્મોલૉજિકલ રિસર્ચ (ISR)
(ભૂકંપીય સંશોધન સંસ્થા)ની મદદ માંગી હતી. ISR એ ભાણવડમાં તપાસ શરૂ કરી અને નીચેના તારણો જાહેર કર્યા:
ઘટનાની પ્રકૃતિ
આ નાના ભૂકંપીય આંચકાઓ છે, જે ધડાકા જેવા અવાજ સાથે આવે છે. તીવ્રતા 2.3થી 3.0 રિક્ટર સુધી.
કારણ
સ્થાનિક ફોલ્ટ્સ અને વરસાદી વાતાવરણને કારણે જમીન હેઠળનું દબાણ મુક્ત થાય છે. મોટા ભૂકંપનું કોઈ જોખમ નથી.
નિરીક્ષણ વ્યવસ્થા
ભાણવડની મામલતદાર ઑફિસ (સિંચાઈ ખાતાની ઇમારત) અને વર્તુ-2 ડેમ પર સિસ્મોગ્રાફ મશીનો લગાવાયા. આ મશીનો રીઅલ-ટાઇમમાં હલચલ નોંધે છે.
લોકોને ભય ન રાખવાની; મકાનોમાં ક્રેક્સ તપાસો અને સાવચેતીના પગલાં લો. ISR નિયમિત અપડેટ આપશે. | ISRની પ્રાથમિક તપાસમાં (23 સપ્ટેમ્બર 2025 સુધી) કોઈ મોટું જોખમ જોવા મળ્યું નથી, અને તેઓ આગામી અઠવાડિયામાં વધુ વિગતવાર અહેવાલ જારી કરશે. જિલ્લા કલેક્ટર ઑફિસે પણ જાહેરાત કરીને લોકોને સાવચેત રહેવાની સલાહ આપી છે.
લોકો માટે સલાહ - ભય ન રાખો
આ સ્થાનિક અને હળવી ઘટના છે; મોટા ભૂકંપની શક્યતા નથી. -
સાવચેતી
મકાનોની તપાસ કરાવો, ભારે વસ્તુઓને ટાળો અને ISRના અપડેટ્સ અનુસરો. - **સંપર્ક**: વધુ માહિતી માટે ISR વેબસાઇટ (isr.gujarat.gov.in) અથવા જિલ્લા કલેક્ટર ઑફિસ (02833-232125) સંપર્ક કરો. આ માહિતી સપ્ટેમ્બર 2025ના અંત સુધીના અપડેટ્સ પર આધારિત છે. વધુ તાજી વિગતો માટે સત્તાવાર સ્ત્રોતો તપાસો.
