બેન્કે ઉલ્લેખ કર્યો છે કે RComના લોન ખાતામાં રિલાયન્સ ટેલિકોમ લિમિટેડ (RTL) અને અન્ય ગૃપ કંપનીઓ દ્વારા ભંડોળનું સંભવિત ડાયવર્ઝન અને લોનની શરતોનું ઉલ્લંઘન જોવા મળ્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, ડેના બેન્કની ₹250 કરોડની લોન, જે સ્ટેટ્યુટરી દેવાં અને લેણદારોની ચુકવણી માટે હતી, તે રિલાયન્સ કોમ્યુનિકેશન્સ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર લિમિટેડ (RCIL)ને ઇન્ટર-કોર્પોરેટ ડિપોઝિટ તરીકે આપવામાં આવી. આ રકમ પાછળથી બીએનપી-પેરિસની એક્સટર્નલ કોમર્શિયલ બોરોઇંગ (ECB) લોનની ચુકવણી માટે વપરાઈ હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો. એ જ રીતે, IIFCLની ₹248 કરોડની લોન, જે કેપિટલ ખર્ચ માટે હતી, તે રિલાયન્સ ઇન્ફ્રાટેલ લિમિટેડ (₹63 કરોડ) અને RIEL (₹77 કરોડ)ને લોન ચુકવણી માટે આપવામાં આવી, પરંતુ આ ટ્રાન્ઝેક્શન RCIL દ્વારા રૂટ કરવામાં આવ્યું, જેનું કારણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું નથી. SBIએ આ ટ્રાન્ઝેક્શનને ભંડોળની ગેરવહીવટ અને વિશ્વાસનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું.
નાદારી પ્રક્રિયા અને આરકોમની સ્થિતિ:
RCom 2019થી કોર્પોરેટ ઇન્સોલ્વન્સી રિઝોલ્યુશન પ્રોસેસ (CIRP) હેઠળ છે, અને તેનું સંચાલન રિઝોલ્યુશન પ્રોફેશનલ અનિશ નિરંજન નાણાવટી દ્વારા થઈ રહ્યું છે. કંપનીના લેણદારોએ રિઝોલ્યુશન પ્લાનને મંજૂરી આપી દીધી છે, જે હવે નેશનલ કંપની લો ટ્રિબ્યુનલ (NCLT), મુંબઈ બેન્ચની અંતિમ મંજૂરીની રાહ જુએ છે. RComએ જણાવ્યું કે SBIના પત્રમાં ઉલ્લેખિત લોન CIRP શરૂ થાય તે પહેલાંની છે અને ઇન્સોલ્વન્સી એન્ડ બેન્ક્રપ્સી કોડ (IBC) હેઠળ આ લોન ફક્ત રિઝોલ્યુશન પ્લાન અથવા લિક્વિડેશન દ્વારા જ પતાવટ થઈ શકે છે. IBCની કલમ 32A હેઠળ, જો NCLT દ્વારા રિઝોલ્યુશન પ્લાન મંજૂર થાય, તો કંપની CIRP પહેલાંના કથિત ગુનાઓ માટે જવાબદાર નથી.
અનિલ અંબાણીનો જવાબ:
અનિલ અંબાણીના વકીલોએ SBIના આ નિર્ણયનો વિરોધ કર્યો છે, જેમાં દલીલ કરવામાં આવી છે કે આ પગલું RBIના નિયમો અને સુપ્રીમ કોર્ટ તેમજ બોમ્બે હાઈકોર્ટના ચુકાદાઓનું ઉલ્લંઘન કરે છે. તેમણે જણાવ્યું કે SBIએ ડિસેમ્બર 2023, માર્ચ 2024 અને સપ્ટેમ્બર 2024માં જારી કરેલા શો-કોઝ નોટિસનો જવાબ આપવા માટે અનિલ અંબાણીને પૂરતો સમય કે વ્યક્તિગત સુનાવણીની તક આપી નથી. ઉપરાંત, અન્ય બિન-કાર્યકારી ડિરેક્ટર્સ સામેની નોટિસ પાછી ખેંચવામાં આવી હતી, પરંતુ અનિલ અંબાણી માટે આવું કરવામાં આવ્યું નથી, જોકે તેઓ પણ બિન-કાર્યકારી ડિરેક્ટર હતા અને કંપનીના દૈનિક કામકાજમાં સામેલ ન હતા.
પૂર્વ ઘટનાઓ:
આ પહેલાં નવેમ્બર 2024માં કેનેરા બેન્કે પણ RComના ખાતાને 'ફ્રોડ' જાહેર કર્યું હતું, પરંતુ બોમ્બે હાઈકોર્ટે ફેબ્રુઆરી 2025માં આ નિર્ણય પર સ્ટે મૂક્યો હતો, કારણ કે બેન્કે RBIના નિયમો મુજબ કંપનીને યોગ્ય સુનાવણી આપી ન હતી. આ ઉપરાંત, RCom અને તેની સબસિડિયરીઓ પર બેન્કોનું કુલ ₹31,580 કરોડનું દેવું હતું, જેમાંથી 44% (₹13,667.73 કરોડ) બેન્કો અને નાણાકીય સંસ્થાઓના દેવાની ચુકવણી માટે અને 41% (₹12,692.31 કરોડ) સંલગ્ન પક્ષોને ચુકવણી માટે વપરાયું હતું
નિષ્કર્ષ:
SBIના આ નિર્ણયથી અનિલ અંબાણી અને RComની મુશ્કેલીઓમાં વધારો થયો છે. આરબીઆઈના નિયમો મુજબ, 'ફ્રોડ' તરીકે જાહેર થયેલ ખાતાને લીધે કંપની અને તેના ડિરેક્ટર્સને પાંચ વર્ષ સુધી નવી લોન મેળવવા પર પ્રતિબંધ મૂકાઈ શકે છે અને ફોજદારી કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે. RComએ જણાવ્યું છે કે તેઓ આ બાબતે કાનૂની સલાહ લઈ રહ્યા છે અને આગળની રણનીતિ નક્કી કરશે. આ ઘટનાક્રમ ભારતની બેન્કિંગ સિસ્ટમમાં નોન-પરફોર્મિંગ એસેટ્સ (NPA) અને કોર્પોરેટ ગવર્નન્સની સમસ્યાઓને ઉજાગર કરે છે, જેના પર નિયમનકારોનું ધ્યાન વધુ તીવ્ર થયું છે.
